Corona
Stilte voor het Orgue de Barbarie, juli 2020

Het is juli 2020 en we zitten nog middenin de Coronatijd. Het geplande orgelseizoen van het kleine Orgue de Barbarie is totaal anders gelopen dan verwacht. Er zaten mooie optredens in het voorjaar: een Frans festival in Diemen, een optreden bij de Alliance Française in Middelburg en Apeldoorn, twee dagen festivalfeest bij Vive la France in Hummelo. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Het jaar 2020 zou ook het eerste jaar van een nieuw evenement in Bredevoort worden, een heus Festival van het Chanson, georganiseerd door het Orgue de Barbarie in samenwerking met de Koppelkerk, cultureel centrum. Alles is geannuleerd. Alles gaat naar volgend jaar.
Deze stilte voor de Storm, letterlijk, zette mij aan tot bezinning. Geen optredens, geen orgelfestivals in Frankrijk, helemaal niet orgel draaien in Frankrijk zelfs. Nu ben ik maar een hele kleine zelfstandige in de cultuursector en mag ik niet klagen. Ik kan geduldig zijn en hopen op betere tijden. De échte professionals in de cultuursector hebben het veel zwaarder dan ik. Niet kunnen optreden betekent geen inkomsten. Je kunt niet leven van een enkel youtube filmpje. Wat ik het moeilijkst vond in deze tijd was dat mensen er maar vanuit gaan dat je voor niets gaat optreden, dat artiesten alles voor het goede doel doen. Daar ben ik niet aan begonnen. Niet dat ik niet graag zou spelen ergens, maar voor niets gaat de zon op. Misschien dat we de cultuursector gaan herwaarderen, na deze Corona-crisis. Iedereen moet zichzelf opnieuw gaan uitvinden, dat is zeker.
Deze zomer hoopt het Orgue de Barbarie heel voorzichtig weer naar buiten te gaan. Ik zal zeker eens spelen op de markt in Lichtenvoorde. Ik mag op 6 september in Utrecht draaien en zingen. Heel langzaam komen er weer nieuwe opdrachten binnen. De afgelopen maanden hebben mij in ieder geval nieuwe chansons gebracht, nieuwe films en nieuwe opnames. Het levert niets op, in het mansbakje (zie foto). Een mansbakje moet rammelen. Ik zag bij collega draaiers al dat ze een plankje hadden gemaakt aan het mansbakje om zo op veilige afstand geld op te kunnen halen. Wist u trouwens dat het woord "mansen" waarschijnlijk uit het Frans komt? Er zijn twee verklaringen voor dit woord. Het zou kunnen komen van het werkwoord "manger" , dat je dus geld ophaalt om te kunnen eten. Er is ook een mooie uitdrukking in het Frans "faire de la manche" en dat betekent ook geld ophalen op straat. Deze uitdrukking komt oorspronkelijk uit het Italiaans en stamt uit de 16-17 eeuw, toen de adellijke dames weleens optredens zagen van jongleurs en vuurspugers en acrobaten op straat, dan schonken zij een stuk stof van hun mouw, als betaling aan de straatartiesten. Daar komt de uitdrukking "faire de la manche" vandaan.
Het chanson leeft in ieder geval voort. De Franse orgeldraaiers zijn erg actief geweest online. Tijdens "le confinement" in Frankrijk moesten de mensen echt binnen blijven thuis. Dat leverde vele draaiorgel-filmpjes op, waar ik van genoten heb. Maar draaien en zingen zonder publiek blijft een vreemde ervaring. Het liefst gaan we de straat op. Mijn collega's in Frankrijk zijn weer buiten te vinden. Het Orgue de Barbarie gaat zeker volgen. Heel voorzichtig.


